Toen het zoontje van Maarten en Annie Peskens-Kierkels een jaar of vier oud was, gebruikte hij het dialect en het Nederlands door elkaar in zinnen als: “Pap, til mich ‘ns op” en “ich wil gaon knikkere”. Maarten Peskens realiseerde zich dat voor woorden als tillen en knikkeren prima synoniemen in het dialect bestonden die niet verloren mochten gaan en langzaam rijpte bij hem het idee om de woordenschat van het Heitser dialect te gaan vastleggen. Een omvangrijke klus en daarom zocht hij contact met amateurhistoricus Bèr Reijnen in Heythuysen. Reijnen was direct enthousiast en wilde graag met hem een Heitser woordenboek samenstellen.

Maarten en Bèr werkten vervolgens enkele jaren voortvarend aan hun Heitser woordenboek totdat Bèr Reijnen in 2004 onverwacht overleed. Het werk aan het woordenboek lag daarmee stil en Maarten Peskens pakte de draad pas na tien jaar weer op. Na een lezing over het Heitser dialect op De Kreppel reageerden Jim Bultman, Jan Caris Jr, positief op een oproep van Peskens om samen met hem het Heitser woordenboek te voltooien. later maakten ook Bart Backus, Ruud Hermans en Sef Deckers deel uit van de schrijversgroep. Van de expertise van Neerlandicus Bart Backus kon maar kort genoten worden, want hij overleed in 2016.

Inhoud van het Heitser woordenboek

Dit Heitser woordenboek opent met een uitgebreide beschrijving van het ‘Heitser plat’ waarbij de grondbeginselen van de spelling zeer uitvoerig behandeld worden. Daarna passeren exact 6927 Heitsere woorden de revue. Bij de zelfstandige naamwoorden worden naast de Nederlandse ‘vertaling’ ook het meervoud en het verkleinwoord vermeld. Zo valt te lezen dat ‘eine sjop’ een berging is. Is die echter wat klein van formaat, dan is het ‘ein sjöpke’.

Van de werkwoorden wordt naast de Nederlandse vertaling ook de verleden- en de voltooide tijd vermeld. Hier ook een voorbeeld bij de zelfstandige naamwoorden; loupe is in het Nederlands lopen, lepe in de verleden tijd en geloupe in de voltooide tijd.

“Ein good werk haet tied nuuedig!”

Ook bevat dit woordenboek een hoofdstuk met Limburgse uitdrukkingen en gezegdes die ook in het Heitser dialect gebruikt worden zoals: “Dae huuertj de perike neeste inne gróndj” en “Wèrke is zalig, zagte de begiene en ze droge mèt zeve eine boeënestaak”. Van iemand die je niets wijs kunt maken, is ook een mooie uitdrukking opgenomen: “Dae wètj woeë haas hoektj”.

“Det ein good werk tied nuuedig haet” is met het voltooien van dit woordenboek andermaal bewezen!

Samenstellers van dit woordenboek: Maarten Peskens, Ruud Hermans, Sef Deckers, Jan Caris (Jr.) en Jim Bultman.

Dit woordenboek is rijk geïllustreerd met tekeningen van de Heitser tekenaars: Giel Derks, Jacques Beelen, Jan van Riet, Leo Gielen, Wim Simons en Frank Linssen.